گلخانه نت هاوس چیست؟
گلخانه نت هاوس چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که گلخانه نت هاوس (Net House) یک نوع سازه گلخانهای مدرن و اقتصادی است که به جای پوشش پلاستیکی یا شیشهای، از توریهای مخصوص برای پوشاندن فضای کشت استفاده میکند. این گلخانهها با هدف ایجاد محیطی نیمه کنترلشده، حفاظت محصولات کشاورزی در برابر آفات، پرندگان، نور شدید خورشید، باد و شرایط جوی نامساعد طراحی شدهاند. علاوه بر ایجاد شرایط محیطی بهینه، این گلخانه با جلوگیری از ورود آفات و حشرات و کاهش نیاز به مصرف سموم شیمیایی، به حفظ سلامت محصولات و محیط زیست کمک میکند.
گلخانه نت هاوس بهویژه در مناطق گرم و خشک، جایگزینی کمهزینه و با مصرف انرژی پایین برای گلخانههای سنتی محسوب میشود. در این نوع گلخانه تهویه طبیعی به خوبی تأمین شده و میزان مصرف آب نیز به دلیل کاهش تبخیر کمتر است. گلخانههای نت هاوس مناسب کشت سبزیجات، صیفیجات، گیاهان دارویی و زینتی هستند و با فراهم آوردن شرایط محیطی بهینه، محصولاتی باکیفیت و بازدهی بالا تولید میکنند. در ادامه این مطلب به بررسی کامل ویژگیها، ساختار، مزایا، معایب، کاربردها و انواع مختلف گلخانه نت هاوس خواهیم پرداخت تا بیاموزیم که چگونه با استفاده از این نوع گلخانه، تولید محصولات کشاورزی خود را به سطح جدیدی ببرید.
عناصر سازنده گلخانه نت هاوس
عناصر سازنده گلخانه نت هاوس به طور کلی شامل بخشهای زیر است:
ستون
ستونها یکی از اجزای اساسی و باربر سازه نت هاوس هستند که عموماً از جنسهای گالوانیزه، بتنی و چوبی ساخته میشوند. بهترین و متداولترین جنس ستونها، ستونهای گالوانیزه است که به دلیل مقاومت بالا، طول عمر زیاد، سهولت نصب و عدم نیاز به فونداسیون، طرفداران زیادی دارد. ضخامت و فاصله ستونها نیز بسته به محل نصب و نوع سازه متفاوت است؛ ستونهای کناری معمولاً ضخیمتر و مقاومتر ساخته میشوند.
سر ستون
سر ستون قطعهای است که در بالای ستون قرار گرفته و نقش اتصالدهنده تیرها یا کابلها را دارد. این قطعات میتوانند فلزی یا پلاستیکی باشند و در انواع مختلف با قطر و اشکال متفاوت تولید میشوند. سر ستونها باعث استحکام و پایداری بیشتر سازه و شبکهبندی کابلها میشوند.
توری
توری پوشش اصلی و مهمترین جزء گلخانه نت هاوس است که به جای شیشه یا پلاستیک استفاده میشود و نقش کلیدی در تهویه طبیعی و کنترل شدت نور خورشید ایفا میکنند. این توریها معمولاً از جنس پلیاتیلن یا پلیپروپیلن و مقاوم در برابر اشعه UV و شرایط جوی ساخته میشوند. آنها بافت خاصی دارند که امکان عبور نور و هوا را به شکل کنترلشده فراهم میکنند و مانع ورود حشرات و پرندگان میشوند. اندازه منافذ توری (mesh size) میزان عبور نور، هوا و محافظت در برابر حشرات را تعیین میکند. در اصل، سایز منافذ توری (مثلاً 40 تا 60 mesh) بسته به نوع محصول و شرایط محیطی انتخاب میشود.
گیره
گیرهها قطعاتی هستند که برای اتصال توری به سر ستونها یا چهارچوب فلزی استفاده میشوند. این گیرهها معمولاً کوچک، مقاوم و از جنس پلاستیک یا فلز هستند و نصب توری را آسان و محکم میکنند.
لنگر
لنگرها ابزارهایی برای مهار و تثبیت ستونها و سیمهای مهارکننده در زمین هستند. آنها بیشتر در دو نوع حلزونی و بتنی ساخته میشوند و معمولاً در فاصله مشخصی از ستونها در مناطق بادخیز به عمق 1.5 متر و در مناطق عادی 1 تا 1.2 متر نصب میشوند. تا ثبات مکانیکی سازه را تضمین کنند.
کابل
کابلها برای مهار کردن ستونها و ایجاد استحکام بیشتر استفاده میشوند. قطر کابلها معمولاً بین 5.5 تا 7 میلیمتر است و همراه با سیم مهار، وزن سازه و فشار باد را تحمل میکنند.
راهاندازی گلخانه نت هاوس
راهاندازی گلخانه نت هاوس شامل مراحل اصلی و گامبهگام زیر است:
مرحله اول: انتخاب مکان مناسب
- مکانی با نور کافی، دسترسی به باد طبیعی برای تهویه، شیب ملایم برای زهکشی و دور از منابع آلودگی انتخاب کنید
- زمین باید صاف یا با شیب کم باشد و امکان دسترسی آسان به منابع آب و برق فراهم باشد
مرحله دوم: تهیه نقشه و طراحی سازه
- بر اساس نوع محصول مورد کشت و شرایط اقلیمی، ابعاد، تعداد دهانهها و ارتفاع گلخانه، جهتگیری سازه نسبت به باد و نور مشخص میشود
- انتخاب نوع سازه نت هاوس که ممکن است به صورت فلت، زیگ زاگی، گنبدی و غیره باشد
مرحله سوم: خرید و آمادهسازی مصالح
- تهیه اسکلت فلزی (معمولاً از پروفیلهای فولادی گالوانیزه) که سبک، مقاوم در برابر باد و شرایط محیطی باشد
- خرید توریهای ضدحشره و مقاوم در برابر اشعه UV با اندازه منافذ مناسب (معمولاً 40 تا 60 مش)
- تهیه ابزارها و اتصالات مانند ستونهای گالوانیزه، گیره و لنگر گیرهها، کابلها، سیم مهار و پایهها
مرحله چهارم: نصب سازه اصلی
- ساخت و نصب چارچوب فلزی روی زمین، با توجه به نقشه و فواصل ستونها
- مهار کردن ستونها با کابل و لنگر و سیمهای مهار برای افزایش پایداری در برابر باد
مرحله پنجم: نصب پوشش توری
- کشیدن و اتصال توری ضدحشره به اسکلت با استفاده از گیرهها و کابلها به گونهای که پوشش کاملاً یکنواخت و بدون منفذ برای حشرات باشد
- پوشش سقف، دیوارهها و درها
- نصب سیستم آبیاری گلخانه و تجهیزات جانبی مانند تجهیزات سرمایش گلخانه
- راهاندازی سیستم آبیاری قطرهای یا مهپاش متناسب با نیاز گیاهان
- نصب سیستمهای سایهبان، شیدنت برای کنترل شدت نور (در صورت نیاز)
- نصب تجهیزات کنترل محیطی مانند سنسورهای دما و رطوبت (در صورت نیاز)
- بررسی نهایی و شروع کشت
- اطمینان از سالم بودن سازه و تجهیزات، تهویه کافی و نبود نقاط نفوذ آفات
- آمادهسازی بستر کاشت و شروع کشت در گلخانه
در برخی بخشهای گلخانه، تجهیزاتی مانند موتور گیربکس گلخانه برای بهبود کارایی مکانیکی سازه به کار گرفته میشوند که کارایی سازه را افزایش میدهند. این مراحل گفته شده باید با رعایت دقیق اصول مهندسی، متناسب با شرایط اقلیمی و نوع محصول کشت شده انجام شود. همچنین رعایت دقیق این مراحل میتواند منجر به بهرهوری بالا، کاهش مصرف آب و سموم و تولید محصولات با کیفیت گردد.
انواع گلخانه نت هاوس
گلخانههای نت هاوس به چند نوع تقسیم میشوند که هر کدام بر اساس طراحی سازه و شرایط مورد استفاده متفاوت هستند. سه مدل اصلی سیستمهای نت هاوس که بیشترین کاربرد را دارند، عبارتند از:
- سیستم فلت یا صاف (Flat): از متداولترین انواع نت هاوس است که دارای اسکلت و ستونهایی با ارتفاع حدود 4.5 تا 5 متر و فاصله ستونها تقریباً 8 متر است. این سیستم دارای سازهای ساده با سقف مسطح، ساده و کمهزینهتر است و برای کشت محصولات متنوعی مانند سبزیجات و گیاهان دارویی مناسب است.
- سیستم زیگ زاگ یا مارپیچ (Zigzag): این نوع گلخانه ساختاری زیگزاگی دارد با قوسها یا شیبهای متناوب که جهت مقاومت بیشتر در برابر باد و باران طراحی میشوند و مناسب مناطق بادخیز و شرایط اقلیمی چالشبرانگیز است.
- سیستم گنبدی (Dome): سازهای به شکل تونل با قوس بلند که فضای بیشتری را برای کشت محصولات بلندتر فراهم میکند. فرم سقف به صورت قوسی یا گنبدی است که امکان تهویه طبیعی بهتر و کاهش تجمع حرارت را فراهم میآورد. این مدل برای مناطقی با شرایط گرم یا با تابش شدید آفتاب کاربرد بیشتری دارد.
البته انواع دیگری مانند نت هاوس پرتابل، ثابت، مخصوص گیاهان زینتی یا میوهها نیز وجود دارد که به نیازهای کشاورزی خاص پاسخ میدهند.
هزینه ساخت گلخانه نت هاوس
ساخت گلخانه نت هاوس نسبت به گلخانههای سنتی و صنعتی بسیار مقرونبهصرفهتر است. این نوع گلخانه با استفاده از مصالح ساده و سبک مانند لولههای گالوانیزه و توری سایبان به جای شیشه یا پلیکربنات ساخته میشود. هزینه نهایی به عوامل متعددی مانند ابعاد گلخانه، نوع توری، سیستمهای آبیاری و تجهیزات جانبی، محل اجرای پروژه و نرخ مصالح اولیه بستگی دارد. به طور تقریبی هزینه ساخت میتواند از حدود ۱۰ تا ۳۰ دلار به ازای هر متر مربع باشد؛ البته این قیمت برای مصالح و سازه پایه است و تجهیزات جانبی جداگانه محاسبه میشوند. همچنین سازه نت هاوس با طراحی ساده و نصب سریع، هزینه نیروی کار و تجهیزات تخصصی را کاهش میدهد.
نورگیری گلخانه نت هاوس
یکی از مزایای مهم گلخانه نت هاوس تامین نور طبیعی از طریق پوشش توری است که به اندازه کافی نور خورشید را عبور میدهد اما تابش شدید و مستقیم نور را کاهش میدهد. این پوششهای توری معمولاً از جنس پلیاتیلن مقاوم به اشعه UV هستند که نور را به طور یکنواخت پخش میکنند و از گیاهان در برابر آسیب نور مستقیم خورشید محافظت میکنند. همچنین، تهویه طبیعی بوسیله منافذ توری باعث کاهش دمای محیط و فراهم آوردن شرایط مناسب برای رشد گیاهان میشود.
مصرف آب گلخانه نت هاوس
مصرف آب در گلخانههای نت هاوس به دلیل کنترل بهتر محیط و استفاده از سیستمهای آبیاری قطرهای یا مهپاش، بهصورت بهینه کاهش مییابد. استفاده از آبیاری قطرهای باعث میشود آب مستقیم به ریشه گیاهان برسد و هدررفت آب کاهش یابد. به علاوه، شرایط محیطی نیمه باز که توسط توری فراهم شده، از تبخیر زیاد آب جلوگیری و به صرفهجویی در مصرف آب کمک میکند. لذا نت هاوس گزینه مناسبی برای مناطق کمآب و خشک است.
مزایای گلخانه نت هاوس
با وجود برخی محدودیتها نسبت به گلخانههای بسته، گلخانه نت هاوس مزایای زیادی از جمله هزینه پایین ساخت، نصب آسان و کاهش مصرف سم و آب دارد که آن را برای کشاورزان علاقهمند به توسعه پایدار به گزینهای مناسب تبدیل کرده است. برخی دیگر از مهمترین مزایای گلخانه نت هاوس عبارتند از:
- هزینه ساخت پایین و مقرونبهصرفه نسبت به گلخانههای شیشهای یا پلاستیکی
- تهویه طبیعی و کنترل مناسب دما و رطوبت با کاهش هزینههای انرژی
- نورگیری بهینه و محافظت نسبی از نور شدید خورشید
- کاهش استفاده از سموم با جلوگیری از ورود آفات به دلیل پوشش توری
- صرفهجویی در مصرف آب با سیستمهای آبیاری مدرن و مصرف موثر آب
- امکان نصب سریع و اجرای ساده بدون نیاز به تجهیزات سنگین
- کاهش هزینههای نگهداری و تعمیرات
- انعطافپذیری در انتخاب نوع سازه بر اساس شرایط اقلیمی و محصول
معایب گلخانه نت هاوس
و اما برخی معایب گلخانه نت هاوس بدین شرح است:
- محافظت کمتر نسبت به گلخانههای کاملاً بسته در برابر سرما و باران شدید
- محدودیت در کشت برخی محصولات حساس به شرایط محیطی بسته و کنترل دقیق
- نیاز به توجه مداوم به استحکام سازه در برابر بادهای شدید به خصوص در مناطق طوفانی
- امکان ورود برخی آفات ریز با منافذ خیلی بزرگ توری
- عمر کمتر توری نسبت به شیشه یا پلیکربنات و نیاز به تعویض دورهای
- محدودیت در استفاده از تجهیزات پیشرفته اتوماسیون که در گلخانههای صنعتی رایج است
گلخانه نت هاوس برای کشت چه محصولاتی مناسب است؟
گلخانه نت هاوس برای کشت انواع محصولات بخصوص در مناطق گرم، خشک و نیمهگرمسیری که به تهویه طبیعی و نورملایم نیاز دارند. مناسب است از جمله:
- سبزیجات تازه مانند گوجه فرنگی، خیار، فلفل و کاهو
- گیاهان دارویی مانند ریحان، آویشن و مریم گلی
- گلها و گیاهان زینتی
- نهالهای مختلف و درختچههای میوهای
- برخی میوهها مانند خرما و انبه که در شرایط نیمه باز رشد میکنند
این روش به دلیل تهویه طبیعی و کاهش آفات، تولید محصول با کیفیت و سالم را تسهیل میکند. همچنین امکان نصب و بهرهبرداری سریع و کمهزینه را فراهم کرده و برای کشاورزان در سراسر جهان به ویژه در مناطق دارای شرایط آبوهوایی چالشبرانگیز، یک راهکار موثر و پایدار در تولید محصولات کشاورزی محسوب میشود.
جمعبندی
گلخانه نت هاوس یکی از نوآورانهترین و کارآمدترین سازههای کشاورزی مدرن است که با ساختاری مشبک و پوشش توری به جای شیشه یا پلاستیک، محیطی نیمهکنترلشده برای رشد گیاهان فراهم میکند. این نوع گلخانه یک راهکار اقتصادی، ساده و مقرونبهصرفه در کشاورزی مدرن معرفی میشود، به ویژه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری که مشکلاتی مانند گرمای زیاد، تابش شدید نور خورشید، بادهای مخرب و هجوم آفات وجود دارد، بهترین کارایی را دارد.
این سازه با استفاده از پوشش توری مقاوم، نورگیری مناسب و هوشمندانه، تهویه طبیعی بدون هزینههای بالای سیستمهای خنک کننده و سیستمهای آبیاری بهینه، مصرف آب و انرژی را کاهش میدهد و امکان کشت محصولات متنوع با کیفیت خوب را فراهم میآورد. . این ویژگیها باعث میشود که محصولات کشاورزی مانند سبزیجات، گلها، گیاهان دارویی و نهالها با کیفیت بهتر، سلامت بیشتر و صرفهجویی در مصرف آب و انرژی تولید شوند.
شرکت تجهیز گستر صد ستون با بیش از ۱۵ سال سابقه، تیمی متشکل از مهندسین مجرب در زمینه گلخانهسازی، کشاورزی و عمران دارد که به صورت تخصصی به طراحی، ساخت و تامین تجهیزات گلخانههای مدرن میپردازد. این شرکت با ارائه مشاوره فنی حرفهای، خدمات پس از فروش شامل تعویض قطعات، تعمیرات و توسعه سریع آسان گلخانهها را به مشتریان خود ارائه میدهد. اگر قصد راهاندازی یا توسعه گلخانه دارید، با متخصصان تجهیز گستر صد ستون همراه شوید تا بهترین سیستمها و تجهیزات با کیفیت را دریافت کنید و بهرهوری کشاورزی خود را به حداکثر برسانید. همین امروز با ما تماس بگیرید و با طراحی و ساخت گلخانهای که بهرهوری شما را افزایش میدهد، آیندهای روشن در کشاورزی گلخانهای را رقم بزنید!
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید