سیستمهای متحرک شید گلخانه به مدیران گلخانهها امکان میدهند تا نور را برای گیاهان بهینهسازی کنند. با استفاده از این سیستمها، میتوان به راحتی شرایط نوری گیاهان را تنظیم و به میزان نور مورد نیاز گیاهان پاسخ داد.
سیستم شید یک سیستم مکانیکی است که از مواد پوشاننده مختلفی، مانند پارچهها یا پوشش پلاستیک تشکیل شده است. این سیستمها میتوانند به صورت خودکار یا دستی باز یا بسته شوند .
سیستمهای شید (پردههای سایهبان) در گلخانهها تنها برای کنترل نور استفاده نمیشوند؛ این سیستمها میتوانند نقش مهمی در ذخیره انرژی و کنترل دمای گلخانه داشته باشند. در اینجا کاربردهای مربوط به ذخیره انرژی را بررسی میکنیم:
کاهش انرژی گرمایش: در فصل سرد، استفاده از سیستمهای شید میتواند به کاهش از دست رفتن گرما از طریق سقف و دیوارههای گلخانه کمک کند. این کاهش در تبادل حرارتی میتواند باعث صرفهجویی قابل توجهی در انرژی گرمایشی شود.
کاهش انرژی سرمایش: در فصلهای گرم، سایهبانها میتوانند جلوی ورود نور مستقیم و حرارت به داخل گلخانه را بگیرند، و در نتیجه، نیاز به سرمایش کاهش پیدا میکند.
کاهش تبخیر: با کم کردن نور وارد به گلخانه، سرعت تبخیر از سطح گیاهان کاهش مییابد. این کاهش در تبخیر میتواند منجر به کاهش مصرف آب و همچنین کاهش نیاز به مه (برای افزایش رطوبت) شود، که این دو عامل به صرفهجویی در انرژی کمک میکنند.
افزایش کارایی سیستمهای گرمایشی و سرمایشی: وقتی سیستم شید در حال کار است، توزیع حرارت و جریان هوا در داخل گلخانه بهینهتر میشود، و این باعث میشود تا سیستم سرمایشی گلخانه و سیستم گرمایشی با کارایی بیشتری کار کنند.
در نتیجه، استفاده از سیستمهای شید در گلخانهها میتواند به صرفهجویی در انرژی، کاهش هزینهها و حفظ محیط زیست کمک کند.
پرده ذخیره انرژی: این پردهها طوری طراحی شدهاند که دارای قابلیتهای خاصی برای جلوگیری از از دست رفتن گرما یا جذب حرارت از خورشید باشند.
پارچههای آلومینیومی: این نوع پوشانندهها نور را بازتاب میدهند و مانع از ورود حرارت زیاد به داخل گلخانه میشوند.
ریلها: این ریلها در سقف گلخانه نصب میشوند و پارچههای شید روی آنها حرکت میکنند.
موتورها: این موتورها برای حرکت دادن شید گلخانه استفاده میشوند و میتوانند به صورت خودکار یا دستی کنترل شوند.
سیستمهای چرخدنده: این قطعات به موتورها کمک میکنند تا حرکت پارچههای شید را کنترل کنند.
سنسورها: سنسورهای نور، دما، و رطوبت میتوانند وضعیت محیط گلخانه را اندازهگیری کرده و بر اساس آن تصمیمگیری کنند که سیستم شید چگونه باید عمل کند.
واحدهای کنترل: این واحدها سیگنالها را از سنسورها دریافت میکنند و دستوراتی را به موتورها و سایر قطعات مکانیکی ارسال میکنند.
ترانسفورماتورها: برای تامین برق با ولتاژ مناسب به موتورها و سیستمهای کنترل.
سیستمهای باتری یا ذخیرهساز برق: در برخی سیستمها میتوان از باتریها یا سایر روشهای ذخیرهسازی انرژی استفاده کرد.
این سیستمها شامل سنسورهای حرکت، سوئیچهای امنیتی، و دیگر قطعاتی است که میتوانند در مواقع اضطراری یا در صورت مشکل فنی سیستم را خاموش کنند.
سیستمهای شید ذخیره انرژی به گلخانهها امکان میدهند تا به صورت فعال و پویا به تغییرات محیطی پاسخ دهند و بهینهسازی شرایط محیطی برای گیاهان و همچنین صرفهجویی در مصرف انرژی را تضمین کنند.
استفاده از سیستمهای شید ذخیره انرژی در گلخانهها مزایای متعددی را به همراه دارد. این مزایا به شرح زیر است:
صرفهجویی در انرژی:
در فصلهای سرد: سیستمهای شید مانع از دست رفتن گرما از طریق سقف و دیوارههای گلخانه میشوند، که منجر به کاهش مصرف انرژی برای گرمایش میشود.
در فصلهای گرم: با کاهش ورود نور و حرارت، نیاز به سرمایش کاهش مییابد.
کنترل بهتر دما:
با استفاده از این سیستمها، میتوان دمای داخل گلخانه را به راحتی تنظیم و بهینه کرد.
حفاظت از گیاهان در برابر استرس نوری:
برخی گیاهان به نور مستقیم حساس هستند و ممکن است در شرایط نوری شدید آسیب ببینند. با استفاده از سایهبانها، میتوان مقدار نور وارد به گلخانه را کنترل کرد.
کنترل رطوبت:
کاهش تبخیر از سطح گیاهان و کاهش نیاز به مه (برای افزایش رطوبت) که باعث صرفهجویی در مصرف آب و انرژی میشود.
افزایش بهرهوری گیاهان:
با فراهم کردن شرایط محیطی مناسب، گیاهان میتوانند به رشد بهتری دست یابند و محصولات با کیفیتتری تولید کنند.
کاهش هزینههای عملیاتی:
با کاهش مصرف انرژی و مواد مصرفی مانند آب، هزینههای جاری گلخانه نیز کاهش مییابد.
افزایش طول عمر گلخانه:
کاهش تغییرات دمایی و جلوگیری از تأثیرات زیانبار محیطی میتواند عمر مفید سازهها و تجهیزات گلخانه را افزایش دهد.
کنترل خودکار:
با استفاده از سیستمهای هوشمند، میتوان به صورت خودکار و بدون نیاز به مداخله انسانی وضعیت شیدها را تنظیم کرد.
در نتیجه، استفاده از سیستمهای شید ذخیره انرژی به گلخانهها امکان میدهد تا به صورت فعال و پویا به تغییرات محیطی پاسخ دهند، صرفهجویی در مصرف انرژی را تضمین کنند، و شرایط بهتری را برای گیاهان فراهم آورند.
سیستمهای شید ذخیره انرژی در گلخانهها با یک سری مکانیزمها و تکنولوژیها کار میکنند تا محیط داخلی گلخانه را تنظیم و بهینهسازی کنند. در اینجا، نحوه عملکرد و استفاده از این سیستمها را بررسی میکنیم:
ساختار فیزیکی:
سیستم شید از مواد پوشاننده (مانند پارچه یا فیلم) بر روی یک ساختار مکانیکی (مانند ریلها یا قاب) اجرا میشود.
مکانیزمهای حرکتی:
ریلها: این ریلها به طور افقی یا عمودی در سقف یا دیوارههای گلخانه نصب میشوند.
موتورگیربکس گلخانه: برای بیشتر سیستمهای اتوماتیک، یک موتورگیربکس وجود دارد که باعث چرخش چرخدندهها میشود و این حرکت به سیستم شید منتقل میشود. موتورگیربکس از یک موتور الکتریکی به همراه گیربکس گلخانه تشکیل شدهاست.
چرخدندهها و زنجیرهها: این قطعات مکانیکی به موتور کمک میکنند تا حرکت موتور به حرکت پارچه شید تبدیل شود.
سیستمهای کنترل:
سنسورها: از سنسورهای نوری، حرارتی و رطوبتی برای اندازهگیری شرایط محیطی استفاده میشود.
واحد کنترل الکترونیکی: واحد کنترل، بر اساس اطلاعات دریافتی از سنسورها، دستور به موتور میدهد تا شید را باز یا بسته کند.
روند اجرایی:
در زمانی که سنسور نور میزان نور زیادی را شناسایی کند، واحد کنترل به موتور دستور میدهد تا شید را ببندد.
به طور مشابه، اگر سنسور حرارتی دمای پایینی را شناسایی کند، سیستم ممکن است شید را باز کند تا حداکثر حرارت را از نور خورشید جذب کند.
نگهداری و تعمیر:
با توجه به حرکت مکانیکی سیستم، قسمتهایی مانند موتور، چرخدندهها، و ریلها نیاز به نگهداری و تعمیرات دورهای دارند.
با توجه به موارد فوق، سیستمهای شید و سایبان با استفاده از ترکیبی از تکنولوژیهای مکانیکی و الکترونیکی به طور فعال و پاسخگو به تغییرات محیطی عکسالعمل نشان میدهند، که به بهینهسازی شرایط محیطی داخل گلخانه و صرفهجویی در مصرف انرژی منجر میشود.
تنظیم نور ورودی به گلخانه یکی از ویژگیهای اصلی و کلیدی سیستمهای شید در گلخانهها است. نور مستقیم و زیاد میتواند به گیاهان آسیب بزند، در حالی که نور کافی نیز برای فتوسنتز و رشد گیاهان ضروری است. در اینجا به توضیح چگونگی تنظیم نور به داخل گلخانه با استفاده از این سیستمها میپردازیم:
کاهش نور مستقیم:
سیستمهای شید با قابلیتهای انعکاس یا پخش نور طراحی شدهاند. وقتی شیدها بسته میشوند، آنها نور مستقیم را جلوگیری میکنند و به جای آن نور را به طور متفرق به داخل گلخانه منتقل میکنند.
تنظیم میزان نور:
بعضی از سیستمهای شید قابلیت تنظیم درجه شفافیت یا تراکم را دارند. به این ترتیب، میتوان میزان نور وارد به گلخانه را بر اساس نیازهای گیاهان تنظیم کرد.
استفاده از سنسورهای نوری:
سنسورهای نوری میزان نور فعلی را اندازهگیری میکنند و به سیستم کنترلی اطلاع میدهند. واحد کنترلی بر اساس اطلاعات دریافتی و تنظیمات مورد نظر، تصمیم میگیرد که شیدها چقدر باز یا بسته شوند.
اجرای خودکار:
در بسیاری از سیستمهای مدرن، امکان تنظیم خودکار شیدها بر اساس نیازهای نوری گیاهان و شرایط محیطی وجود دارد. به عنوان مثال، در ساعات نور زیاد روز، سیستم میتواند خودبهخود شیدها را ببندد.
کاهش استرس نوری گیاهان:
با تنظیم مناسب نور، میتوان از استرس نوری گیاهان جلوگیری کرد. این استرس ممکن است به علت نور زیاد یا نور کم ایجاد شود.
صرفهجویی در انرژی:
با کاهش نیاز به نور مصنوعی یا سرمایش در روزهای گرم، میتوان در مصرف انرژی صرفهجویی کرد.
در نتیجه، سیستمهای شید در گلخانهها امکان تنظیم و کنترل میزان نور وارد به گلخانه را فراهم میآورند، که این کنترل میتواند به صورت دستی یا خودکار انجام شود، و به بهینهسازی شرایط نوری برای رشد گیاهان کمک میکند.