تجهیزات سرمایش

انواع تجهیزات سرمایش گلخانه :

سرمایش غیرفعال

سرمایش غیرفعال یا پسیو در گلخانه‌ها مربوط به استفاده از تکنیک‌هایی برای کاهش دما بدون استفاده از انرژی خارجی یا مکانیزم‌های پیچیده است. برخی از این تکنیک‌ها شامل:

تهویه طبیعی: این به معنی استفاده از دریچه‌ها، پنجره‌ها، و یا سقف‌های قابل باز شدن برای اجازه دادن به هوای گرم برای خروج از گلخانه و هوای خنکتر برای ورود است. تهویه طبیعی همچنین می‌تواند برای کنترل سطح رطوبت داخل گلخانه مفید باشد.

پوشش‌های سایه‌انداز: استفاده از پوشش‌های سایه‌انداز می‌تواند به کاهش دمای داخلی گلخانه با کاهش مقدار نور خورشیدی که به داخل می‌رسد کمک کند. این می‌تواند شامل پرده‌ها، رنگ‌های سفیدکننده، یا مواد دیگری باشد که بر روی شیشه‌های گلخانه قرار می‌گیرند.

خنک‌کننده‌های تبخیری: این دستگاه‌ها از طریق تبخیر آب برای خنک کردن هوا کار می‌کنند. هنگامی که آب تبخیر می‌شود، انرژی از هوا جذب می‌شود، که باعث کاهش دما می‌شود. خنک‌کننده‌های تبخیری می‌توانند در شرایط خشک بسیار موثر باشند، اما در مناطق با رطوبت بالا کمتر موثر هستند.

پوشش‌های فعال سرما: این نوع از پوشش‌ها انرژی خورشیدی را جذب می‌کنند و آن را به فضای دور می‌رسانند، کاهش دمای داخلی گلخانه.

سبزی‌های سقفی: کاشت گیاهان بر روی سقف گلخانه می‌تواند به کاهش دما کمک کند. گیاهان از طریق فتوسنتز CO2 را جذب و اکسیژن را تولید می‌کنند، که باعث خنک شدن محیط می‌شود.

مزیت اصلی سرمایش غیرفعال این است که نیازی به انرڣی خارجی ندارد و بنابراین هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهد و محیط زیست را کمتر آلوده می‌کند. با این حال، در بعضی از موارد، سیستم‌های سرمایش فعال ممکن است برای کنترل دقیق‌تر دما و رطوبت نیاز باشند.

تهویه و جابجایی هوا

تهویه و جابجایی هوا در گلخانه ها نیاز حیاتی است. این فرآیند برای کنترل دما، رطوبت و کیفیت هوا، از جمله کنترل غلظت دی اکسید کربن در هوا، ضروری است. برخی از راه های تهویه و جابجایی هوا در گلخانه ها شامل:

فن های تهویه: فن های تهویه یکی از راه های پرکاربرد برای تهویه گلخانه ها است. این فن ها می توانند برای ایجاد جریان هوا و از بین بردن حرارت اضافی استفاده شوند. فن هایی که برای استفاده در گلخانه طراحی شده اند، معمولاً با سیستم های کنترل دما هماهنگ شده اند تا در دماهای بالاتر روشن شوند.

پنجره ها و دریچه های تهویه: در بسیاری از گلخانه ها، پنجره ها و دریچه های تهویه برای جابجایی هوا استفاده می شوند. این پنجره ها و دریچه ها می توانند به صورت دستی یا خودکار باز و بسته شوند، بسته به نیازهای تهویه هوا.

سیستم های تهویه مکانیکی: این سیستم ها می توانند شامل فن های سقفی، فن های کفی، یا حتی سیستم های تهویه مطبوع متقدم باشند. این سیستم ها می توانند برای تهویه بزرگتر و کنترل دقیق تر دما و رطوبت در گلخانه های بزرگتر و پیچیده تر استفاده شوند.

سیستم های تهویه طبیعی: این سیستم ها از جریان هوای طبیعی و تفاوت در دما و فشار برای جابجایی هوا استفاده می کنند. این سیستم ها معمولاً ارزان تر هستند و انرژی کمتری نیاز دارند، اما کنترل کمتری بر دما و رطوبت دارند.

توجه داشته باشید که هر گونه سیستم تهویه می بایست به گونه ای طراحی شود که از تهویه مناسب در تمام بخش های گلخانه اطمینان حاصل کند. در بعضی از حالات، ممکن است لازم باشد که چندین نوع سیستم تهویه را با یکدیگر ترکیب کرد.

سایه انداز (Shade Cloth)

سایه‌بان‌ها یا سایه‌اندازها در گلخانه‌ها برای کنترل میزان نور خورشیدی استفاده می‌شوند که به گیاهان می‌رسد. نور مستقیم خورشید می‌تواند گاهی اوقات برای برخی گیاهان خیلی قوی باشد و باعث سوختگی یا تبخیر زیاد آب از برگ‌ها شود، که باعث خشکی و کاهش رشد گیاه می‌شود. به همین دلیل، استفاده از سایه‌انداز می‌تواند به حفظ حالت ایده‌آل گیاهان در مقابل نور خورشید کمک کند.

به طور کلی، دو نوع اصلی سایه‌انداز وجود دارد:

سایه‌اندازهای دائمی: این نوع سایه‌انداز طراحی شده است تا طولانی مدت در مقابل نور خورشید محافظت کند. آنها معمولاً از موادی ساخته شده‌اند که مقاومت بالایی در برابر اشعه UV دارند و می‌توانند به مدت طولانی بدون تغییر رنگ یا تخریب استفاده شوند.

سایه‌اندازهای قابل تنظیم: این نوع سایه‌انداز طراحی شده است تا قابل تنظیم باشد، بنابراین می‌توانید میزان نوری که به گیاهان می‌رسد را کنترل کنید. برخی از آنها با موتور برقی کنترل می‌شوند، بنابراین می‌توانید به سادگی سطح سایه را با دکمه کنترل کنید. دیگران نیاز به تنظیم دستی دارند، اما همچنان امکان تنظیم سریع و آسان را فراهم می‌کنند.

هنگام انتخاب سایه‌انداز برای گلخانه خود، مهم است که به نوع گیاهانی که پرورش می‌دهید، شرایط آب و هوایی منطقه شما و نیازهای خاص گلخانه خود توجه کنید. برخی گیاهان به نور خورشید زیاد نیاز دارند، در حالی که دیگران به نور پراکنده یا سایه ترجیح می‌دهند.

سرمایش فعال

سرمایش فعال در گلخانه‌ها مربوط به استفاده از دستگاه‌هایی است که انرژی برای کاهش دما استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها معمولاً قابلیت کنترل دقیق‌تر دما و رطوبت را نسبت به سیستم‌های سرمایش غیرفعال ارائه می‌دهند. برخی از سیستم‌های سرمایش فعال شامل:

فن‌ها: فن‌ها می‌توانند برای ایجاد جریان هوا و کاهش دما استفاده شوند. فن‌ها همچنین می‌توانند به تهویه مناسب و جلوگیری از تجمع رطوبت کمک کنند.

کولرهای اواپراتیو: این دستگاه‌ها از اصل تبخیر برای خنک کردن هوا استفاده می‌کنند. آن‌ها آب را از طریق یک مادیای از قبل خیس شده می‌کشند و هوا را از طریق آن می‌گذرانند، که باعث تبخیر آب و کاهش دمای هوا می‌شود.

کولرهای هوا: این دستگاه‌ها مانند کولرهای خانگی کار می‌کنند و می‌توانند دمای گلخانه را به طور موثر کاهش دهند. با این حال، آن‌ها معمولاً برای گلخانه‌های بزرگتر یا در شرایط جغرافیایی گرمتر به کار می‌روند.

سیستم‌های سرمایش با استفاده از آب: سیستم‌هایی که آب را از طریق لوله‌ها می‌گذرانند تا گیاهان را خنک کنند. با تبخیر آب، حرارت از گیاهان جذب می‌شود و دمای گلخانه را کاهش می‌دهد.

سیستم‌های سرمایش با هوای خارجی: در بعضی موارد، استفاده از هوای خارجی برای خنک کردن گلخانه ممکن است مناسب باشد. این سیستم‌ها هوای خارجی را فیلتر می‌کنند و به داخل گلخانه می‌برند، در حالی که هوای گرم داخل گلخانه را خارج می‌کنند.

با توجه به هزینه‌های عملیاتی و احتیاجات خاص گلخانه خود، باید تصمیم بگیرید که کدام سیستم سرمایش فعال برای شما مناسب‌تر است.

سیستم فن و پد (Fan and Pad System)

سیستم فن و پد یک روش معمول و کارآمد برای خنک کردن گلخانه‌ها است. در این سیستم، فن‌ها در یک سمت گلخانه نصب می‌شوند و پد‌های خنک کننده یا پانل‌هایی که قابلیت جذب آب را دارند، در سمت مقابل فن‌ها قرار می‌گیرند. سیستم به گونه‌ای طراحی شده است که هوای گرم از فن‌ها عبور کرده و از طریق پد‌های خیس شده می‌گذرد.

وقتی هوا از طریق پد‌های خیس می‌گذرد، آب در پد‌ها تبخیر می‌شود و حرارت را از هوا جذب می‌کند، که باعث کاهش دمای هوا می‌شود. سپس هوای خنک‌تر به داخل گلخانه منتقل می‌شود، باعث خنک شدن محیط می‌شود.

این سیستم برای خنک کردن گلخانه‌ها در شرایط خشک و گرم بسیار موثر است. اما در شرایط رطوبتی بالا، اثربخشی آن کاهش می‌یابد زیرا تبخیر آب کمتر می‌تواند رخ دهد. بنابراین، باید با دقت به شرایط آب و هوایی منطقه خود توجه کرد قبل از انتخاب این سیستم.

یکی دیگر از مزایای این سیستم، قیمت نسبتاً پایین آن است نسبت به برخی از سیستم‌های خنک کننده مکانیکی دیگر، و همچنین عملکرد نسبتاً ساده و در عین حال کارآمد آن است. با این حال، این سیستم نیاز به تامین منبع آب مستمر برای پد‌ها دارد و باید پد‌ها را به طور منظم تمیز کرد تا از کارایی بالا برخوردار باشند.

فن‌های اگزاست (Exhaust Fans) یا فن‌های خروجی، بخش مهمی از سیستم تهویه گلخانه هستند. این فن‌ها به طور خاص برای ایجاد جریان هوا و خروج هوای گرم از داخل گلخانه طراحی شده‌اند.

وقتی این فن‌ها کار می‌کنند، هوای گرم و استفاده شده از داخل گلخانه خارج می‌شود و هوای تازه و خنک‌تر از بیرون وارد می‌شود. این فرآیند به حفظ دما و رطوبت مناسب در گلخانه کمک می‌کند.

فن‌های اگزاست می‌توانند به طور دستی یا خودکار کنترل شوند. فن‌هایی که به طور خودکار کنترل می‌شوند، معمولاً با یک سنسور دما همراه هستند که فن را روشن یا خاموش می‌کند بسته به دمای داخل گلخانه.

با توجه به نوع گیاهان موجود در گلخانه و شرایط آب و هوایی منطقه، ممکن است نیاز باشد که اندازه، تعداد و قدرت فن‌های اگزاست را تنظیم کنید. برای مثال، در مناطقی که دما بسیار بالا می‌رود، ممکن است نیاز به فن‌های بزرگتر یا قوی‌تر باشد تا به طور کافی گلخانه را خنک کنند.

فن سیرکوله گلخانه یا تهویه‌ی هوا، نوعی از فن‌هایی هستند که در گلخانه‌ها برای ایجاد جریان هوا و توزیع یکنواخت حرارت و رطوبت استفاده می‌شوند. این فن‌ها معمولاً داخل گلخانه‌ها نصب می‌شوند و به جای خروج هوا از گلخانه، هوا را درون گلخانه به گردش در می‌آورند.

استفاده از فن‌های سیرکوله می‌تواند چندین مزیت داشته باشد:

توزیع یکنواخت حرارت و رطوبت: فن‌های سیرکوله با ایجاد جریان هوا، حرارت و رطوبت را در تمام گلخانه توزیع می‌کنند. این کمک می‌کند تا تمام گیاهان در گلخانه از شرایط مشابهی برخوردار باشند و جلوگیری می‌کند از ایجاد نقاط گرم یا سرد محلی.

جلوگیری از تراکم بیش از حد رطوبت: فن‌های سیرکوله می‌توانند به جلوگیری از تراکم بیش از حد رطوبت در نقاط خاصی از گلخانه کمک کنند که می‌تواند منجر به رشد قارچ یا بیماری‌های دیگر شود.

حفظ سلامت گیاهان: جریان هوای مداوم می‌تواند به سلامت گیاهان کمک کند. این باعث می‌شود گیاهان قوی‌تر و مقاوم‌تر شوند و می‌تواند عملکرد گیاهان را افزایش دهد.

با توجه به نوع گیاهانی که در گلخانه پرورش می‌دهید و شرایط آب و هوایی منطقه، ممکن است نیاز باشد که اندازه، تعداد و قدرت فن‌های سیرکوله را تنظیم کنید. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد که این فن‌ها با سیستم‌های دیگر تهویه یا خنک‌کننده مانند فن‌های اگزاست یا سیستم‌های خنک‌کننده مه‌پاش ترکیب شوند.

پد سلولزی همراه با قاب پد سلولزی یک نوع از مادیایی است که در سیستم‌های خنک‌کننده تبخیری یا فن و پد استفاده می‌شود. این پد‌ها از مواد سلولزی ساخته شده‌اند که قابلیت جذب بالایی دارند و می‌توانند مقدار زیادی آب را جذب کنند. پد‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هوا می‌تواند به راحتی از طریق آن‌ها عبور کند.

وقتی فن‌های اگزاست فعال می‌شوند، هوای گرم از داخل گلخانه به طرف پد‌ها می‌کشد. هوا هنگام عبور از پد‌های خیس، آب را تبخیر می‌کند که باعث خنک شدن هوا می‌شود. سپس هوای خنک‌تر وارد گلخانه می‌شود.

"بافریم" در این موارد به چهارچوبی اشاره دارد که برای حمایت از پد‌های سلولزی استفاده می‌شود. بافریم معمولاً از فولاد یا پلاستیک ساخته شده است و به صورتی طراحی شده است که بتواند پد‌ها را در مکان خود نگه دارد و همچنین جریان هوای مناسبی را از طریق پد‌ها فراهم کند.

استفاده از پد سلولزی همراه با بافریم می‌تواند یک راه کارآمد و اقتصادی برای خنک کردن گلخانه‌ها باشد، به خصوص در مناطق با شرایط آب و هوایی خشک. با این حال، باید توجه داشت که این پد‌ها نیاز به نگهداری منظم دارند و باید به طور منظم تمیز شوند تا از کارکرد بالا برخوردار باشند.

خنک کننده‌های مه‌پاش (Fog Cooling System)

سیستم‌های خنک‌کننده مه‌پاش یا "Fog Cooling Systems" برای خنک کردن گلخانه‌ها از طریق تولید مه‌ای از آب که سپس در هوا تبخیر می‌شود، استفاده می‌کنند. این مه با جذب حرارت، دمای هوای گلخانه را کاهش می‌دهد. این سیستم‌ها معمولاً شامل فورانی می‌باشند که آب را به قطرات بسیار ریز تبدیل می‌کنند تا مه‌ای ریز و پخش شده ایجاد کنند.

این سیستم‌ها معمولاً برای کنترل دقیق دما و رطوبت در گلخانه‌ها استفاده می‌شوند. قطرات آب ریز کمک می‌کنند تا رطوبت مناسبی را حفظ کنند، در حالی که تبخیر آب کمک می‌کند تا دمای گلخانه را کاهش دهد. این سیستم‌ها می‌توانند برای گلخانه‌هایی که گیاهان با نیاز به رطوبت و دمای خاصی دارند، بسیار مفید باشند.

یکی از مزایای این سیستم‌ها این است که می‌توانند به صورت محلی اجرا شوند، به این معنی که فقط در بخش‌های خاصی از گلخانه که نیاز به خنک‌سازی دارند، مه‌پاشی می‌شوند. این می‌تواند باعث کاهش مصرف آب و انرژی شود.

با این حال، برای استفاده موثر از سیستم‌های خنک‌کننده مه‌پاش، باید دقت داشت که برخی از گیاهان ممکن است به آب‌رسانی مستقیم به برگ‌ها حساس باشند و ممکن است توسط مه آسیب ببینند. همچنین، این سیستم‌ها باید به طور منظم نگهداری شوند تا مطمئن شویم که فورانی‌ها به درستی کار می‌کنند و قطرات آب به اندازهٔ کافی ریز هستند .